Artykuły, które polecamy

 

dr Marek Biesiada

 

Zastosowania analizy ryzyka zdrowotnego w ocenach oddziaływania środowiska na zdrowie

.

Ciąg dalszy

 

W literaturze światowej podkreśla się kilka kluczowych zasad charakteryzacji ryzyka zdrowotnego.

1. Wszelkie działania (włączając w to oceny oddziaływania na środowisko i zdrowie) powinny w sposób należyty chronić ludzi i środowisko stawiając sobie te dwa cele ponad wszystkim.

2. Ocena ryzyka powinna być procedurą przejrzystą. Metodologia, przyjęte założenia oraz wartości wejściowe parametrów powinny być jasno wyspecyfikowane.

3. Wnioski i rekomendacje wynikające z oceny ryzyka powinny być w sposób klarowny rozdzielone od wniosków i rekomendacji opartych na regulacjach prawnych oraz od decyzji natury polityczno – ekonomicznej

4. Charakterystyka ryzyka (oraz cały proces oceny ryzyka) powinny być prowadzone według jednolitego formatu, aczkolwiek powinny odzwierciedlać specyfikę rozważanej sytuacji.

5. Ocena ryzyka powinna być prowadzona jako procedura konserwatywna – protekcjonistyczna w stosunku do populacji ludzkiej, aby chronić ludzi przed błędami wynikającymi z niepewności ocen.

Podsumowanie oceny oddziaływania na zdrowie jest bardzo ważnym etapem,
w ramach którego formułuje się wnioski i rekomendacje (dotyczące oddziaływania inwestycji na zdrowie) wypływające z analizy Oceny Oddziaływania na Środowisko. Wdrażanie metod oceny ryzyka zdrowotnego do praktyki ocen oddziaływania na środowisko jest obecnie wielkim wyzwaniem dla państw Unii Europejskiej oraz państw akcesyjnych. W Polsce na potrzeby Głównego Inspektoratu Sanitarnego opracowany został odpowiedni materiał metodyczny oraz trwają w I.M.P. i Z.Ś. próby praktycznego zastosowania metod oceny ryzyka w prognozowaniu wpływu na zdrowie ludności planowanych rozwiązań technicznych odcinków autostrad.

2. Przykład oceny zagrożeń zdrowotnych stwarzanych przez uciążliwe dla środowiska zakłady przemysłowe

             Zagrożenia zdrowotne stwarzane przez istniejące zakłady przemysłowe stanowią od lat przedmiot zaniepokojenia opinii publicznej oraz aktywnej działalności naukowo-badawczej. Wciąż jednak brakuje standardów w zakresie wykonywania ocen tego typu  zagrożeń. Konkretną propozycję w tym zakresie stanowi metodologia oceny ryzyka zdrowotnego, wypracowana w USA  i stosowana, w  różnym zakresie także w krajach Europy Zachodniej. W ramach badawczego programu zamawianego PBZ 10-15 podjęto zadanie wykonania oceny zagrożeń stwarzanych przez uciążliwe zakłady przemysłowe województwa łódzkiego dla ludzi zamieszkałych w zasięgu ich oddziaływania. W celu wykonania programu, przyjęta została koncepcja implementacji amerykańskiego modelu ocen ryzyka zdrowotnego polegającego na rozważaniu zagrożeń zdrowotnych wynikających z narażenia na substancje toksyczne oraz dodatkowego ryzyka nowotworowego wynikającego z narażenia na substancje kancerogenne emitowane do środowiska. Koncepcja ta zakłada zastosowanie modelu probabilistycznego w celu oszacowania sumarycznego ryzyka zdrowotnego oraz sumarycznego ilorazu zagrożenia w możliwie najbardziej realistyczny sposób a następnie prezentację przestrzennego rozkładu ilorazów zagrożeń oraz dodatkowego ryzyka zdrowotnego przy użyciu systemów informacji przestrzennej (GIS).

            Podsumowując: w ramach programu zamawianego PBZ 10-15 pt. ”Ocena zagrożeń stwarzanych przez uciążliwe zakłady przemysłowe województwa łódzkiego dla ludzi zamieszkałych w zasięgu ich oddziaływania” zaproponowana została metoda adaptacji procedur oceny ryzyka  zdrowotnego (w modelu amerykańskim). Oryginalne aspekty tej propozycji obejmują:

1. uwzględnienie struktury demograficznej realnej populacji (jako wyznacznika zróżnicowania odpowiedzi biologicznej na poziomie fizjologicznych czynników narażenia) poprzez wprowadzenie koncepcji narażenia ważonego strukturą demograficzną

2. uwzględnienie zmienności przestrzennej pola stężeń zanieczyszczeń powietrza oraz zmienności międzyosobniczej w fizjologicznych czynnikach narażenia w ramach poszczególnych subpopulacji przez zastosowanie procedury symulacji Monte Carlo w probabilistycznym podejściu do oceny ryzyka zdrowotnego

3. wprowadzenie współczynników  a i b zawierających w sobie procedurę liczenia średniej ważonej strukturą demograficzną, na podstawie których można konstruować izolinie ilorazów zagrożeń oraz dodatkowego ryzyka nowotworowego

4.  dwustopniową koncepcję oceny zagrożeń zdrowotnych stwarzanych przez zakłady przemysłowe, obejmującą: probabilistyczną charakteryzację zagrożeń zdrowotnych w zasięgu oddziaływania zakładu oraz ilustrację rozkładu przestrzennego owych zagrożeń zdrowotnych.

 

 

                                                                                                        Powrót >>>